GVK'nın 65. maddesi olan serbest meslek kazancının tanımı "her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancı" anlamına gelir. Bu kazanç serbest meslek faaliyetine dayanmaktadır. Aynı kanun maddesi hükümlerinde, serbest meslek faaliyeti de "sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya uzmanlığa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin, bir işverene bağlı olmaksızın, şahsi sorumluluk altında, kendi nam ve hesabına yapılması" şeklinde tanımlanabilir. 

GVK'nın 66/5. maddesine göre; ebe, sünnetçi, sağlık memuru, arzuhalci, rehber gibi mesleki faaliyette bulunanlar, belirli şartları taşımaları halinde, gelir vergisindedn muaf tutulmuşlardır. Muafiyetten yararlanabilmek için bu mesleklerin belirli düzeyde ifa edilemsi veya edilmesi veya söz konusu mesleklerin küçük yerleşim birimlerinde yapılması gerekmektedir. Muafiyetin tabi tutulduğu mesleklere örnek olarak; ebelik, arzuhalcilik, sünnetçilik, sağlık memurluğu ve rehberlik gibi meslekleri sayabiliriz. Bu mesleklere sahip olan kişilerin muafiyetten yararlanabilmesi için, bunların VUK'nın 155. maddesinde belirtilen iş yeri açma, çalışan yere tabela asma, faaliyeti ilanla duyurma ve mesleki teşekküle kaydolma gibi şartlardan sadedce bir tanesini gerçekleştirmeleri gerekmektedir. Bu şartlardan iki ya da daha fazlasını gerçekleştirmeleri doğrultusunda bu kişiler muafiyetten yararlanamamaktadır. 

Bu meslekleri köylerde veya son nüfus sayımına göre belediye içi nüfusu 5000'i aşmayan yerleşim yerlerinde yapan kişiler; VUK'nın 155. maddesindeki hallerin tamamını gerçekleştirseler bile muafiyetten yararlanmaktadır. Bu uygulamada muafiyetten yararlanmayı belirleyen ölçü, yerleşim yeri olmakta ve yerleşim yerinin köy olması veya nüfusunun 5000'i geçmemesidir. Bu yerleşim yerlerinde belirtilen meslekteki kişilerin, iş yeri açması, iş yerine tabela asarak faaliyetini ilanla duyurması ve mesleki teşekküle kaydolması bile muaffiyetten yararlanmasına engel olmayacaktır.

Bu uygulamanın amacı belirtilen meslekleri, belirtilen şartlar içinde yerine getirdikten sonra vergi dışında tutulamsı ile, bu kişilerin küçük yerleşim birimlerinde hizmet vermeye yönlendirilmesidir. Ayrıca bu kişilerin iş yeri açıp, tabela asarak ve faaliyetlerini ilanla duyurarak profesyonel olarak yapma imkanına sahip olmayanlar da vergi ödeme gücüne sahip olmayacakları gerekçesiyle vergi dışında bırakılmaktadır.